Dismenore Nedir?

Dismenore, adet dönemi sırasında yaşanan ağrı ve krampları tanımlayan tıbbi bir terimdir. Birçok kişi hafif kramplar yaşarken, bazıları için ağrılar günlük yaşamı etkileyecek kadar şiddetli olabilir. Ağrılar genellikle adet başlamadan bir gün önce veya ilk gün ortaya çıkar ve 2-3 gün içinde azalır.

Dismenore Türleri

Primer (Birincil) Dismenore

Primer dismenore, başka bir sağlık sorununa bağlı olmayan adet sancılarıdır. Ağrı, genellikle adetin ilk günlerinde karın alt bölgesi, bel ve bacaklarda hissedilir ve birkaç gün içinde azalır.

Sekonder (İkincil) Dismenore

Sekonder dismenore, altta yatan bir hastalık nedeniyle ortaya çıkar. Endometriozis, miyom, pelvik enfeksiyon veya rahim yapısındaki farklılıklar bu ağrıların sebebi olabilir. Ağrı genellikle adetten günler önce başlar ve daha uzun sürer.

Adet Sancısı Neden Olur?

Adet döneminde vücut, prostaglandin adı verilen maddeler salgılar. Bu maddeler rahmin kasılmasına yol açar. Kasılmalar, rahim iç tabakasının dökülmesini sağlar. Ancak prostaglandin seviyesi yüksek olduğunda kasılmalar daha şiddetli olur ve ağrı artar.

Adet Sancısının Belirtileri

• Karın alt bölgesinde baskı veya zonklayıcı ağrı
• Bel, kalça ve uyluklara yayılan ağrı
• Yorgunluk ve halsizlik
• Mide bulantısı, baş dönmesi, baş ağrısı

Bu şikâyetler genellikle adetten 1-2 gün önce başlar ve ilk iki gün daha yoğun hissedilir.

Dismenoreye Yol Açan Hastalıklar

• Endometriozis: Rahim iç dokusunun rahim dışında büyümesi
• Adenomyozis: Rahim iç tabakasının kas dokusuna yayılması
• Miyomlar: Rahimde oluşan iyi huylu tümörler
• Pelvik Enfeksiyon (PID): Bakteriyel enfeksiyon kaynaklı ağrı
• Rahim ağzı darlığı (servikal stenoz)
• Doğuştan gelen rahim anomalileri

Kimler Daha Fazla Risk Altında?

• İlk adetini 12 yaşından önce görenler
• 20 yaş altındaki gençler
• Ailesinde benzer sorun yaşayanlar
• Yoğun ve uzun süren adet görenler
• Sigara kullananlar

Adet Sancısı Nasıl Teşhis Edilir?

Şiddetli veya olağan dışı ağrılar yaşıyorsanız mutlaka doktora başvurmalısınız. Teşhis için:

• Tıbbi öykü ve adet düzeni değerlendirilir
• Pelvik muayene yapılır
• Gerekirse ultrason, histeroskopi veya laparoskopi gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır

Adet Sancısına Ne İyi Gelir?

İlaç Tedavileri

• NSAİİ’ler (ibuprofen, naproksen): Prostaglandin seviyesini düşürür.
• Hormon tedavileri: Doğum kontrol hapı, bant veya vajinal halka ağrıyı azaltabilir.

İlaçsız Yöntemler

• Karnınıza sıcak su torbası koymak
• Düzenli egzersiz yapmak
• Sigara ve alkolden uzak durmak
• Kafeinli gıdalardan kaçınmak
• Masaj ve gevşeme egzersizleri uygulamak

Doğal ve Alternatif Çözümler

• Yoga, nefes egzersizleri, meditasyon
• Akupunktur ve akupresür
• Anti-enflamatuar besinler: zencefil, yeşil yapraklı sebzeler, fındık
• Takviyeler: Vitamin D ve magnezyum

Dismenore Önlenebilir mi?

Tamamen önlemek mümkün değildir. Ancak sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak, stresten uzak durmak ve sigaradan kaçınmak ağrıların daha hafif yaşanmasına yardımcı olabilir.

Ne Zaman Doktora Gitmeli?

• Ağrılar 3 günden uzun sürüyorsa
• Günlük hayatınızı ciddi şekilde engelliyorsa
• Şiddetli baş ağrısı, yoğun kanama veya olağan dışı belirtiler varsa

Adet günlerinizi ve ağrı düzeyinizi not ederek doktora aktarmanız teşhis sürecini kolaylaştırır.

👉 Sonuç olarak: Hafif adet sancıları normaldir. Ancak yaşam kalitenizi etkileyecek derecede şiddetli ağrı yaşıyorsanız mutlaka bir uzmana başvurmalısınız.